بازار ادویه

مخصوصاً هرکسی که برای مقاصد توریستی به استانبول سفر می کند، قبل از بازگشت در کنار بازار ادویه جات توقف می کند و هزاران ادویه و سبزی و همچنین شیرینی ترکی، شیرینی، قهوه و ... را برای عزیزان خود عرضه می کند، به عنوان سوغاتی می خرند.

درباره ی بازار ادویه:

بازار مصر در منطقه امینونو استانبول، پشت مسجد ینی و در مجاورت بازار گل واقع شده است. یکی از قدیمی ترین بازارهای سرپوشیده استانبول، بازار مصری است که در واقع با هدف کمک مالی به مسجد ینی در طول ساخت آن تأسیس شد. به ابتکار صفیه سلطان، مادر سلطان مورات سوم، در 10 محرم 1006 (1957)، ساخت و ساز توسط حتیجه تورهان سلطان، مادر سلطان مورات چهارم، پس از یک دوره طولانی رکود به پایان رسید. معماران داود آقا و مصطفی آقا بودند.

بازار ادویه آخرین بار توسط اداره کل بنیادها بین سالهای 2013 و 2018 به طور گسترده بازسازی شد.

بازار ادویه که در آن انواع ادویه ها و گیاهان دارویی به فروش می رسد، یکی از مکان ها و بازارهای محبوب استانبول است.

مخصوصاً هرکسی که برای مقاصد توریستی به استانبول سفر می کند، قبل از بازگشت در کنار بازار ادویه جات توقف می کند و هزاران ادویه و سبزی و همچنین شیرینی ترکی، شیرینی، قهوه و ... را برای عزیزان خود عرضه می کند، به عنوان سوغاتی می خرند.

بازار بزرگ مصری ها، بعد از بازار بزرگ استانبول بزرگترین بازار سنتی سرپوشیده در استانبول میباشد. این بازار جز بزرگترین بازار های ادویه جهان به حساب می آید. شاید باورتان نشود ولی بهترین سر آشپز های دنیا به این بازار آمده و عطر و طعم غذاهای خود را از این بازار تهیه مینمایند. بسیاری از گردشگران به بهانه بازدید از جاذبه های کردشگری استانبول به این بازار می‌آیند تا بهترین ادویه های دنیا را از آنجا خریداری کنند.

تاریخچه بازار ادویه:

ریشه کلمه ترکی çarşı از دو کلمه فارسی Cahar (به معنی چهار عدد) و Su (به معنی منطقه، خیابان) گرفته شده است. بازار مصر که به عنوان یک مرکز خرید با طیف گسترده ای از فروشگاه ها عمل می کند، مکملی از خیابان ها و میدان های سرپوشیده و باز است که در خیابان های پر رفت و آمد در مرکز شهر قرار گرفته اند. بازارهای موقتی که در خیابان‌های مختلف شهرهای بزرگ قرار دارند، بازار نامیده می‌شوند. چیدمان فروشگاه ها با توجه به اجناس و محصولاتی که به فروش می رسانند منجر به پیدایش نام هایی چون بازار کفش فروش و بازار جواهرات شد. بازارها متشکل از یک خیابان اصلی و خیابان های فرعی متصل به آن، فعال ترین منطقه شهری یک شهر در تمام طول روز را تشکیل می دهند.

استانبول که بین شرق و غرب، مدیترانه و دریای سیاه واقع شده است، همواره یکی از فعال ترین مراکز تجارت در زمان بیزانس یا عثمانی بوده است. استانبول که به عنوان یک شهر ساحلی از بالکان و اروپا تا شمال مدیترانه و شبه جزیره عربستان امتداد داشت، در مسیر تجارت ترانزیتی قرار داشت. محصولات تجاری مانند پارچه‌های ابریشمی، ادویه‌ها، سنگ‌های قیمتی، اجناس بافته شده و فرش‌هایی که از شرق و شبه جزیره عربستان می‌آیند، در راه اروپا در استانبول جمع‌آوری می‌شوند.

علاوه بر این، محصولات مختلفی از شهرهای ایتالیا و اروپا نیز در استانبول جمع آوری می شود. در بنادری که در سراسر شاخ طلایی از اونکاپانی امروزی تا سرایبورنو امتداد می‌یابند، غلات، میوه‌ها و سبزیجات، حبوبات، گوشت، سایر محصولات حیوانی، روغن، ماهی، قهوه، نمک، ادویه جات و مواد سوختی مانند چوب و زغال سنگ پیاده می‌شوند. با برآوردن تمام نیازهای غذایی امپراتوری عثمانی، محصولات از آن بنادر به بازارها و مسافرخانه‌های سرپوشیده و روباز اطراف توزیع می‌شد.

در استانبول که در نتیجه بنادر طبیعی خود با بسیاری از کشورها تجارت دریایی انجام می داد، مکان های تجاری که امکان فروش محصولات کشتی را فراهم می کرد، در مناطق خاصی نه چندان دور از دریا قرار داشت. مکان این مکان های تجاری در استانبول از زمان بیزانس تغییر چندانی نکرده است.

از برخی منابع بیزانسی این واقعیت شناخته شده است که مرکز بازار در آن زمان از ایاصوفیه شروع می شد تا بیازیت و شهزاده باشی و مسیر دیوانیولو و چمبرلیتاش را دنبال می کرد. و از آنجا تا Aksaray Koska ادامه دارد

به گفته آن منابع، حتی ادعا می شود که این بازار محل فعلی بازار بزرگ و بخشی از سیرکچی را نیز پوشش می داده است. و منابع عثمانی به ما می گویند که مردم ترکیه شبکه بازرگانی خود را از مرکز بازار بزرگ به سمت سیرکچی، امینونو و تاه تاکاله گسترش دادند. بدیهی است که مردم ترکیه در این منظر به پیشرفت چشمگیری دست یافتند.

بافت شهری امپراتوری عثمانی به بخش هایی مانند مکان های عبادت، تجارت و سکونت تقسیم می شد. در حالی که فعالیت های مذهبی و تجاری در مرکز جمع شده بود. مناطق مسکونی در مکان های اطراف بود.

الگوی معماری منحصربه‌فرد عثمانی‌ها، که در آن فعالیت‌های مذهبی و تجاری را می‌توان با هم انجام داد - که هسته اصلی زندگی اجتماعی را در پیکربندی سکونتگاهی که امپراتوری عثمانی در حوزه‌های عمومی اتخاذ کرد تشکیل می‌داد - منجر به پیدایش ساختارهای کولیه شد. در مفهوم کلیه، عبادتگاه هایی مانند مسجد و مدرسه وجود داشت. ساختارهای اجتماعی مانند بیمارستان و ارمیتاژ؛ و سازه های تجاری مانند آراستا، بدستن و بازارهای سرپوشیده و روباز.

سازه‌های کولیه که خواستار پتانسیل اقتصادی گسترده‌ای بودند، بیشتر توسط مردان وزنی مانند پادیشاه، سلطان و وزیر بزرگ ساخته شدند.

تاریخچه بازار کنونی مصر با یک حادثه غم انگیز برای شهر پیوند خورده است. در 24 ژوئیه 1660 آتش سوزی در شهر رخ داد که کمی بیش از دو روز به طول انجامید و بسیاری از ساختمان ها را ویران کرد. این آتش را "آتش بزرگ" می نامیدند.

پس از آتش سوزی، کار بازسازی و ساخت و ساز عمده در شهر آغاز شد. در همان زمان مجدداً شروع به ساختن مسجد جدید کردند که بخشی از مجموعه آن آراستا (بازار مصری آینده) بود که وظیفه تأمین مالی ساخت مسجد را به هزینه سرمایه تجارت انجام می داد.

این بازار در سال های 1663-1664 افتتاح شد و برای عطاری ها و پنبه فروشان در نظر گرفته شده بود. سپس بازار را «بازار نو» (Yeni Çarşı) و «ولید بازار» (Valide Çarşısı) نامیدند.

در اواسط قرن هجدهم، این بازار را «مصر» یا «بازار ادویه» می‌نامیدند، زیرا ادویه‌هایی که از مصر آورده می‌شد در آنجا خرید و فروش می‌شد. ادویه جات از هند، سوریه، مصر و عربستان تهیه می شد و به اسانس، قرص، پودر و مرهم تبدیل می شد که بوی خوشی به ریش و ظرف می داد.

بازار ادویه در طول تاریخ خود دچار آتش سوزی و بازسازی شده است.

امروزه بازار مصر پس از بازار بزرگ - بازار، دومین مکان تاریخی گردشگری محبوب در نوع خود است.

معماری بازار ادویه

بازار مصر با ویژگی خود به عنوان "دوبازار" ساختاری است که به الگوی سنتی عثمانی و از ترکیب دو بازار مجزا ساخته شده است. بازار مصری با ردیف های متوالی سنگ و آجر به الگوی سنتی عثمانی، به شکل «L» ساخته شد. شاخه شرقی-غربی این بازار دوتایی، برخاسته از معماری L شکل، نسبتاً طولانی تر از دیگری است. در محل تقاطع که شاخه‌های بلند و کوتاه به هم می‌رسند، میدان نمازگزاری با طاق ضربدری قرار دارد. طاق‌هایی که طاق‌ها را نگه می‌داشتند روی دیوارها قرار نداشتند. اما در عوض از پایه های تحمل برای این منظور استفاده شد. و در نزدیکی پای جنوب شرقی یک خانه فریاد شهر وجود دارد.

ورودی های اصلی بازار مصر ورودی های دو شاخه بلند است. ورودی های اصلی در منتهی الیه دو شاخه به صورت سردرهای دو طبقه با ستون های شش طاق است. علاوه بر این دروازه ای که به خیابان طهمیس منتهی می شود نیز به صورت سردرهای دو طبقه با ستون های شش طاق است. دو ورودی دیگر رو به روی هم غیر از ورودی اصلی در قسمت میانی شعبه است که تا مسافرخانه ماکولیان امتداد دارد.

بازار مصر در مجموع دارای 6 دروازه است، 2 دروازه بزرگ و 4 دروازه کوچک. با توجه به طرح "L" شکل بازار، در لبه های هر دو شاخه اتاق هایی در بالای ستون ها وجود دارد. از طریق نردبان های داخل بازار می شد به آن اتاق های گنبدی شکل دسترسی داشت.

در شاخه طویل بازار 46 ایوان و حجره در هر طرف 23 حجره وجود دارد. و در شاخه کوتاه 36، 18 در هر طرف. و در نقطه تلاقی دو شاخه 6 ایوان و حجره وجود دارد که جمعاً به 88 واحد داخلی می رسد. در قسمت بیرونی بازار که رو به خیابان طهمیس است 18 مغازه وجود دارد. در طرح اولیه قبل از مرمت، فرض بر این است که مغازه ها از یک طبقه همکف بالای سرداب تشکیل شده اند. فقط طبقات همکف به عنوان مغازه مورد استفاده قرار می گرفت. قسمتی که ورودی طاقدار طبقه همکف و مغازه را در طرح اولیه جدا می کرد در مرمت شکسته شد. و ارتباط تالار و مغازه به یک واحد روباز تبدیل شد. محل مستطیل شکل روبروی مغازه ها شما را از طریق یک ورودی قوسی به مکان مستطیل شکل بزرگتری هدایت می کند. در طرح اولیه، فرض بر این است که فضای مستطیل شکل جلوی مغازه به عنوان فضای اصلی فروش و فضای قوسی شکل از طریق دری به فضای مستطیل شکل دیگر در پشت منتهی می‌شود. در حال حاضر در فضاهایی که روزگاری با قفسه ها، کابین ها و فضاهای نمایشگاهی با توجه به کارکرد مغازه پوشیده شده بودند، گونه شناسی وجود ندارد. در حالی که در هر حجره یک ابات ژور وجود دارد، در تالار بازار نیز پنجره ای برای نور خورشید وجود دارد که رو به گنبد حجره هاست.

طبقه زیرزمین که از طریق نردبان های طبقه همکف قابل دسترسی است امروزه بیشتر برای انبارداری مورد استفاده قرار می گیرد. و همچنین در برخی از مغازه ها مشاهده شده است که از کف سرداب به عنوان محل خرید برای نمایش محصولات استفاده می شود. با این حال، طرح‌های این طبقه‌ها در بیشتر موارد به مرور زمان تغییر کرده است. و با بخشهای جداکننده ای که پس از آن ساخته شد، آن طبقات به آشپزخانه و سرویس بهداشتی تبدیل شد.

طبقات اول که در طبقه همکف ساخته شده‌اند، عمدتاً از دو بخش تشکیل شده‌اند. اولی قسمت طاق پوشیده از طاق بزرگ است که رو به بازار است. و دوم بخش تقریبا مربعی است که گنبد اصلی در آن قرار دارد. مکان هایی که سقف کاذب دارند بیشتر به عنوان ساختمان اداری مورد استفاده قرار می گیرند و دارای پنجره ای رو به بیرون از بازار می باشند. همچنین در برخی مغازه ها مشاهده شده که خود سقف کاذب دارای سقف کاذب دیگری است.

نام های بازار ادویه

• بازار مصری ها
• بازار ادویه
• بازار ذرت

کلمه مصری در زبان ترکی دارای دو مفهوم متفاوت ذرت و مصر میباشد مردم به اشتباه نام این بازار را بازار ذرت نیز میخوانند. بعد ها کم کم این نام به فراموش شد.

دسترسی به بازار ادویه:

بازار ادویه در محله امینونو، در منطقه فاتح واقع شده است. برای رفتن به این بازار و بازدید از آن می‌توانید با استفاده از تراموای خط T1 (باگجیلار-کاباتاش)، خود را به ایستگاه تراموای امینونو برسانید و از آنجا بقیه مسیر را پیاده طی نمایید. همچنین با استفاده از قطار کابلی F1، می‌توانید از میدان تکسیم به کاباتاش رفته و از آنجا با استفاده از ترموای T1، خود را به ایستگاه تراموای امینونو برسانید. اگر در سلطان احمد ساکن هستید، تراموای امینونو را سوار و در ایستگاه امینونو پیاده شوید.

ساعات بازدید از بازار ادویه استانبول:

بازار ادویه در روزهای هفته از ۸ تا ۱۹، در روزهای شنبه از ۸ تا ۱۹:۳۰، در روزهای یکشنبه و اول ژانویه از ۹:۳۰ تا ۱۹ به روی عموم باز می باشد. این بازار در تعطیلات مذهبی و روز جمهوری (۲۹ اکتبر) فعالیت ندارد.